بررسی جهش های بیماریزا در افراد مبتلا به لبر (یک بیماری ارثی عصب چشم)

dna میتوکندری انسان (mtdna) مولکولی است حلقوی و شامل 16569 جفت نوکلئوتید که کدکننده 13 پروتئین از کمپلکس های آنزیمی زنجیره تنفسی، 22 عدد trna و 2 عدد rrna می باشد. در هر سلول هزاران نسخه از mtdna وجود دارد و یک جهش می تواند در تمام (هموپلاسمی) و یا در تعدادی از مولکول های mtdna (هتروپلاسمی) اتفاق بیفتد. توارث mtdna مادری است یعنی تنها مادر، mtdna را به فرزندان خود منتقل می کند. چنانچه مادرهتروپلاسمی باشد، فرزندان وی در نسل اول ممکن است سهم متفاوتی از mtdna نرمال و یا جهش یافته را به ارث ببرند. جهش های mtdna انواع متفاوتی از بیماریها نظیر بیماری آسیب عصب چشم ارثی لبر (lhon) را سبب می شوند. lhon بیماری است که سبب نابینایی حاد دائمی در جوانان 20-30 سال می گردد. یکی از جهش های بیماریزای زیر در dna میتوکندری (در محل های g11778a، g3460a، t14484c، g14459a) تقریبا در تمام خانواده های مبتلا به lhon دیده شده است . بعنوان اولین تحقیق در ایران، ما 3 جهش نقطه ای در محل های g11778a و g3460a و t14484c را در 12 بیمار مشکوک به lhon با استفاده از روش های pcr و rlfp بررسی کردیم. جهش g11778a در 3 خانواده ایرانی مبتلا به lhon مشخص گردید. اولین بیمار پسری 28 ساله بود که بینایی خود را از سن 24 سالگی بطور پیشرونده از دست داد. وی، چهار برادر و چهار خواهر دارد که همگی این جهش را دارا هستند. برادر کوچکتر وی (21 ساله) نیز مشکل بینایی دارد. تمام اقوام مادری وی نیز جهش مذکور را دارند. دومین بیمار پسری 29 ساله است که از سن 26 سالگی بینایی خود را بصورت پیشرونده از دست داده است . برادر بزرگتر وی (35 ساله) که کاملا نابیناست نیز جهش g11778a را داراست . علائم بیماری وی از سن 25 سالگی آغاز گشته است . مادر آنها نیز همین جهش را داراست . سومین بیمار پسری است 27 ساله که از سن 24 سالگی بینایی خود را بتدریج از دست داد. تمام برادران و مادر وی نیز جهش مذکور را دارند. برادر جوانتر وی (16 ساله) نیز مشکل بینایی دارد. جهش در هر سه خانواده مذکور بصورت هموپلاسمیک بوده است . هیچ زنی با وجود دارا بودن جهش g11778a در این سه خانواده، علائم بیماری را نشان ندادند.